Friday, March 30, 2012

බුද්ධ ප්‍රතිමාවේ ශ්‍රේෂ්ඨත්වය

බුද්ධ ප්‍රතිමාවක් දෙස බැලූ බැල්මෙන්ම සිතට නැගෙන ශාන්ත සෞන්දර්යය බුදු දහමේ සුගැඹුරු විශිෂ්ටත්වය පිළිබඳ ජීවමාන සංකේතයක් හා සමානය. දෙතිස් මහා පුරෂ ලක්ෂනයෙන් යුතු බුදුන්වහන්සේගේ ශරිර විලාසය මෙන්ම මහාකරුණාවෙන් හා මහා ප්‍රඥ්වෙන් බබළන ඥානගුණ විලාසය කෙසේවත් ප්‍රතිමාවකට නැගිය නොහැකිය යන ගෞරවනීය හැඟිම නිසා මුලදී බුද්ධ රූපය ප්‍රතිමාවකට නොනැඟුණේය. උන්වහන්සේගේ අතල්‍ය ප්‍රඥ්වත් , අසමාන ගුණ සමුදායකත් කලාත්මක හැඟිමෙන් ප්‍රතිනර්මාණය කළ ප්‍රතිමා ශිල්පීන්ගේ කලා ප්‍රතිභාවෙන් බුදුපළීමය අද බුදුන් වහන්සේගේ ජීවමාන සංකේතය ලෙස අපේ නෙතට රසඳුනක්ව පවතී

බුද්ධ චරිතයේ මෙන්ම බුද්ධ ධර්මයේත් මූල ධර්මයන් සහ ගුණංගයන් වන කරුණා මෛත්‍රය ඉවසීම නිහතමානිත්වය අල්පේච්ඡතාව සාධාරණත්වය සහ සමනාත්මතාවය ආදී අනේකවිද ගුණාංගයන් කැටි කළ  බුද්ධ ප්‍රතිමාවට සමාන සංකේතයක් වෙනත් කිසිඳු ආගමික සංකේතයක හෝ කලා නිර්මානයක නැත ඇත්ත වශයෙන්ම පේක්ෂකයාගේ මනනුවන් බැඳ ගන්නා විතරගී ශරිරංගයන්ට වඩා පේක්ෂයා බිය ගන්වන රළුවූත් අද්භූත වූත් ශරිරංග සහ ඉරියව් සහිත හින්දු දේව ප්‍රතිමා හා සසඳන විට බුද්ධ ප්‍රතිමාවේ ඇති අවිහිංසකත්වය මෙන්ම එම අවිහිංසකතවයෙන් මතුවන උදාර පෞරෂය සහවිමුකක්තිය සුඛය අනුරාධපුර සාමධි බුද්ධ ප්‍රතිමාවහන්සේගෙන් මෙන්ම අව්කන සෙල්මුවා මහා ප්‍රතිමා වහන්සේගෙන්ද මැනවින් පිළිබිඹු  වේ. විවිධ ප්‍රතිමා ශිල්පීන් ප්‍රගුණ කළ විවිධ ලක්ෂන විවිධ ප්‍රතිමවලින් දිස් වුවත් පොදුවේ බුද්ධ ප්‍රතිමාවෙන් පිළිබඹු වන නිරයුධ අවිහංසාකත්වය සහ කාමයෙන් වෙන් වූ නිරමිස විතරාගී චරිතය සෑම ප්‍රතිමා  ශිල්පියෙකුලේම බුද්ධ ප්‍රතිමාවල නිරූපණය වේ.

හිංසාකාරි විවිධ ආයුධ අතින් ගත් බියකරු විකාර මුහුණු වලින් බතිමතුන් බියවද්දන වනචාරි යුගේ සටන්ඉරයව් පිළිබඹු කරන සභ්‍යත්වයට පවා පටහැනි ලිංගයන්ගේ රූප සහිත හින්දු දේව රූප සමඟ කෙසේවත් සැසඳිය නොහැකි බෞද්ධ ප්‍රතිමා ක්‍රිස්තියානි ප්‍රතිමා සමඟ වුවත් සැසදෙන්නේ මනුෂ්‍යත්වයනේ මිනිස් රූපයෙන් පමණය. 

ක්‍රිස්තියානි ප්‍රතිමා වල එක් සුවිශේෂ ලක්ෂනයකින් ක්‍රිස්තියානි මූලධර්ම මැනවින් පිළිබිඹු කරයි. එනම් බොහෝ ක්‍රිස්තියානි ප්‍රතිමා අහස දෙසට ඉහළට දෑත ඔසවා සිටින ආයාචනත්මක යාඥා විලාසයයි. බුද්ධ ප්‍රතිමා සිය අභ්‍යන්තරයට අධ්‍යාත්මයට ශරිර ඉරයව් යොමු කරන අතර ක්‍රිස්තියානි ප්‍රතිමා ඉහළ සිටින දෙවියන් වහන්සේට කැපවී ආපෙක්ෂා සහගතව පසුවේ. රැවුල වැඩණු මුහුණින් ඉහළ බලා සිටින යේසුස් වහන්ගේගේ හා ලද බොලඳ මුහුණින්  ඉහළට නෙත් යොමු කරන දේවමැණීයන්ගේ ප්‍රතිමාවන් ලෞකික මිනිස් ප්‍රතිමා වන අතර බුද්ධ ප්‍රතිමවක ඇති චිත්ත සමාධිය සහ අධ්‍යාත්මික පෞර්ෂය ඒවායෙහි දක්නට නැත.

ප්‍රතිමා වන්දනාවක් නැති මුස්ලිම් ආගම අඩසඳ සහ තරුව පමණක් සිය සංකේය කරගනී. හින්දු ආගම ප්‍රතිමා වන්දනාවෙ පමණක් නොව එඬේර යුගයට අයත් සත්ව වන්දනවා ද සහිත ආගමකි. ගවයා නාගය සහ වානරයා පූජනීය හිනදු සත්තුය. මුනිවර තත්වය සභාව විසින් පිළි ගත් සියුලු භක්තිමත් විශිෂ්ට පුද්ගලයන් කතෝලිකයන් විසින් වන්දනා කෙරෙන අතර ක්‍රිස්තියානි නිකාය විසින් යේසුතුමන් පමණක් වන්දනා කෙරේ. කුරුසිය සියිලු ක්‍රිස්තියනින්ගේ එකම සංකේතයයි යේසුස් වහන්ගේ අමරණීය මරණය ඉන් සිහිපත් කෙරේ.

වෘක්ෂ වන්දනවා හින්දූන්ටද අයත් වන අතර බෝධි  වන්දනාව අනුව යූරේපීය සභ්‍යත්වය ඉදිරියෙහි බුදුදහමත් ගස් ගල් වඳින ආදි කල්පිත කැලෑ ආගමක් ලෙස තවමත් පෙනියයි. එහෙත් බෝධි වන්දනාවේ අරමුණ වෘක්ෂයකින් පිහිට ඉල්ලන මානව ශිෂ්ටාචරයේ ආදි ප්‍රාර්ථනය නොවන බවත් බෝධි පූජාවේ අරමුණ බුදුන්වහන්ගේ බුදධත්වයට බෝධිඥානයට උපාහර පිදීම බවත් අබෞද්ධයෝ නොදනිති. මනුෂ්‍ය බුද්ධියෙන් බුද්ධත්වය ලද බුදුන්වහන්සේගේ ශ්‍රේෂ්ටත්වය සහ උත්තරීතර මනුෂ්‍යත්වයම බෝසෙවණින් අරමුණ කෙරේ.

ධර්ම චක්‍රය බුද්ධ ධර්මයේ සුප්‍රකයට සංකේතයයි. චක්‍රය ලෝකයේ ඇති හෙඳම විද්‍යත්මක රූප සටහනයි.සතුන්ගෙත් වැසිසුළං ආදීස්වාභාවික ධර්මතවන්ගෙත් පැවැත්ම විසිතර කෙරෙන්නේ චක්‍රාකාරවය. ඊට හේතුව එවා එකකට එකක් හේතු සාධක වෙමින් නැවත නැවත ක්‍රියාකරවීම ය. සියලු සත්වන්ගේ නැවත නැවත ඉපදීම සහ ජරාමරණ දුක් සියලලම ධර්මයෙහි විස්තර වන්නේද චක්‍රාකාරවය මෙය ඉතා සැකෙවින් කියතොත් සංසාර චක්‍රයයි. බුද්ද ධර්මයට අයත් ධර්ම චක්‍රෙයහි පිළබිඹුවන්නේ සංසාර චක්‍රයයි

අර්ධ කවාකාර ගල්තලයක කැටයම්කළ සඳකඩ පහනින් නිරූපනය වන්නේද ධර්ම චක්‍රයහි ගමන් කිරීමෙන් එතර වන සංසාර චක්‍රය යැයි මහචර්යය පරණවිතනා මහතා ප්‍රකාශ කරති බෞද්ධ ස්තූපයන්ද බුද්ධ ධර්මයෙහි විවධාංග පිළිබඳ සංකේතයක්යැයි විචාකරයේ කියති.

බෞද්ධ කොඩිය මුළු බෞද්ධ ලෝකයම එකතු කරන ජාත්‍යන්තර සංකේතයයි. එයින් පිළබිඹු වන්නේ බුද්ධ ශරියෙන් නිකුත් වූ සවණක් රැස් මාලවයි. බුදු සිරුරින් සවණක් රැස් මුලු ලොවටම පැතිරී ගියේය.

යේසුස් වහන්සේ මිනිසුන් පාලනය කරන දෙවිරජෙකු ලෙස සලකා ඔටුනු පැළඳවිම ක්‍රිසත්යානි සම්ප්‍රදායකි. බුදුන් වහන්සේ ශ්‍රේෂට මනුෂ්‍යකු වශයෙන් සලක තේරවාදී බුදුදහමෙහි උන්වහන්සේ ධර්මරාජයකු ලෙස සලකා ඇතත් මහායන බුදුදහමෙහිමෙන් ඔටුණු පළඳවා රාජ්‍යත්වයට පත්කොට නැත .බුදුන් වහන්සේ උදෙසා බුදුරජානණ්වහන්සේ යනු අත්හළ යුතු යෙදුමකි. බුදුන් වහන්සේ රජෙකු නොවෙති. අද මේ ප්‍රජාන්ත්‍රවාදී සමාජවාදී යුගයෙහිදී බුදුන්වහන්සේට වැඩවසම් ගෞරව උවමනා නැත




Thursday, March 29, 2012

බුද්ධ කාලයේ බුදුසමය පැතිර තිබුණේ භාරතයේ ඉතා සීමිත ප්‍රදේශයකය

ගංඟා නම් ගඟ ට දකුණු දෙසින්ද බෙංගාලයට බටහිර දිගින්ද පිහිටි දකුණු බිහාරය බුදුසමයේ ජන්ම භූමීය වශයෙන් හැඳින්විය හැක. ඒ වනාහී මගධ ජනපදය යනුවෙන් ප්‍රකට වුණු මගධ රාජ්‍යයයි. එනම් ගංඟා සොන් යන ගංඟාවන්ගේ සන්ධිස්තානයේ සිට නැගෙනහිර දෙසට සැතැප්ම පහළොවක් පමණ දුරින් පිහිටි පෙර චම්පා නමින් හැඳින්වුණු භගල් පුරය දක්වා විහිදී ගිය ප්‍ර දේශය වෙයි. මින් සැතපුම් හතලිහක් පමණ දකුණු දෙසින් රජගහ නුවරද එයිනුත් නිරිත දිගින් සැපතපුම් තිහක් පමණ ඔබ්බේ බුදුන්වහන්සේ බුද්ධත්වය ලැබූ ගයාවද එයිනුත් දකුණු දෙසින් දක්ෂණ ගිරි පර්වතයද විය.

බුද්ධකාලයේදි බුදුසමය පැතුරුණු ප්‍රදේශ ගැන සලකා බැලීමේදි එහි ජන්ම භූමයවූ මගධ ප්‍රදේශය කෙන්ද්‍රස්ථානයක් වශයෙන් අපට ඉතා ප්‍රයෝජනවත්ය. මගධයට නැගෙනහිරින් අංග ජනපදයද, එහිම ගංඟා නදියට අතුරු දෙසින් වජ්ජි ජනපදයද, මීටත් උතුරින් මල්ල ජනපදයද, කෝලියන්ගේ පාලන ප්‍ර දේශයද පිහිටා තිබුණු අතර මේ ජනපදවලට බටහිර දිගින් ගංඟා නදිය හා හිමාලය කඳුවැටි අතර බුද්ධකාලයේදි වඩාවැදගත්වූ කෝසල ජනපදය පිහිටා තිබුණි.  කෝසල ආධිපත්‍යය පිළිගත් පාලන ප්‍රදේශය පෙනෙන දකුණීන් පිහිටි කාසි ජනපදය හා උතුරින් හිමාලය කඳු පාමුල පිහිට ශාක්‍ය ජනපදය කෝසලයට ආසන්නව පිහිටි ප්‍ර දේශයන් විය. කාසියෙන් ඇරඹුණු බුදුන්වහන්සේගේ මුල් ධර්ම ප්‍රචාකර කටයුතු විහිදුණේ මගධය වටා පිහිටි මේ පෙදෙස් වලය. නිකාය ග්‍රන්ථවල එන තොරතුරු අනුවමේ බව ඉතා පැහැදිලිය. මීට වැඩිමනක් වූ විශාල ප්‍රදේශක් බුදුන්ගේ ධර්ම ප්‍රචාරක ව්‍යාපරයට කේෂත්‍රවූ බවට නිකාය ග්‍රන්ථවලින් සාදක සොයාගත නොහැක. මේ අනුව බුදුසමයේ ව්‍යාප්තිය සම්බන්ධයෙන් පලමුව සලකා බැලිය යුත්තේ මගධ හා කෝසල ජනපද දෙක ගැනය. බුදුන් වහන්සේගේ ජිවීත කාලයෙන් ඉතා වැඩි කොටසක් ගත වූයේත් උන්වහන්සේගේ ජීවිත පිළිබඳ වැදගත් සිද්ධි සියල්ලම වාගේ සිදු වූයෙත් මේ ජනපද දෙකේ දීය.

මගධයේ බුදුන්වහන්සේගේ ධර්ම ප්‍රචාරක ස්ථාන වශයෙන් කැපී පෙනෙන ප්‍ර දේශ කිහිපයක් ඇත. මේවායින් රජගහ නුවර , ගයා , උරුවේල ආදියද නාලන්දා, පාඨලිපුත්‍ර, දක්ෂිණගිරි, අන්ධකවින්ද සහ කල්ල වාලමුත්තගාමයද වඩා සැලකිය යුතුය. රජගහනුවර නොයෙක් ආගමික ශාස්තෘවර්න්ගේ හා විමුකතිකාමින්ගේ මධ්‍යස්තානයක් වූවා පමණක් නොව නොයෙක් දර්ශනික ගැටලු අරබයා විවිධ මතාන්තර ප්‍රචාරය කළ ස්ථානයක්ද විය. මෙය වෙළද මාර්ග කිහිපයක් එක්වන ස්ථානයක පිහිටා තිබීම මේ තත්වයද ඇතිවීමෙහිලා තුඩු දුන්නේය. බුදුන් වහන්සේගේ මුල් දේශනා බොහොමයක්ද, කෙරුණේ නව අදහස් ප්‍රචාරය කිරීමට ඉතා වැදගත් තැනක් වූ මේ රජගහනුවරදීය. එහි වැදගත් කම බුදුන්ද වටහා ගත්තා නිසැකය. රජගහනුවරටම පිහිටි ගිජ්ජකූට පර්වතය බුදුන් ඉතා ප්‍රියකළ රමණිය කඳු ගැටයකි. බුද්ධත්වයෙන් පළමු දසවස තුළ දී වරින්වර උන්වහන්සේ සාරිපුත්ත මොග්ගල්ලාන කස්සප අනුරුද්ධ තෙරන්වහන්සේලා සමඟ ගිජ්ජකූටයෙහි වාසය කළහ.  චොරපපාත ඉසිගිලිපස්ස කාලසිලා වේභාරපසේස සත්මපණ්ණීගුහා සිතාවනේසප්ප ඝොණ්ඩිකාරමය ගොමතකන්දර තින්දුකාරමය තපොදකන්දර තපොරාම ඉන්ද්‍රසාලගුහා පිප්ඵලී ගුහා අදී වශයෙන් බෞද්ධ භික්ෂුන්ට වාසභූමි වූ ආරම පන්ති රාශියක්ද රජගහනුවර පිහිටා තිබුණි. මේවා හැරෙන්නට වේලුවනය මද්දකුච්ඡමිගදාය ජීවකමබවනය ප්‍රධාන බෞද්ද ආශ්‍රමයන්වූ ස්තාන තුනකි. මේවැනි මූලස්ථාන නිසා බුදු සමය මගධයේ ඉතා සිග්‍ර ලෙස ව්‍යාප්ත වි ගියේය. ජෛනයන්ගේ බලකොටවුක්වූ නාලන්දාවත් සුප්‍රකට ජෛන අනුගාමිකයනුත් බුදුසමය පිළිගැනිමෙන් මේ තත්වය තව දුරටත් ප්‍රකට වේ. නාලන්දා නුවර බුදුන් සංචාරය කළ අතර බිම්සර රජු අභය රජතුමා උපාලි සිටුවැනි ප්‍රධාන පන්තියේ ජෛන භක්තියන් බෞද්ධයන් බවට පැමිණියෝය. පසුව අගනගරයක් බවට පත් පාටලියත් ඒකනාලා තවානුමත අදී බමුණු ගම් රාශියකුත් දක්ෂිණගිරියත් මගධයේ බුදුන්ගේ සංචාරවල ඇතුලත් වූ අතර ඒවායේ උන්වහන්සේගේ ධර්මය තදින්ම මුල් බැස ගත්තේය.


තවත් කොටසකින් හමුවෙමු

යුතුකම වගකීම කොට 1 0 කරමි

Monday, March 19, 2012

Sunday, March 18, 2012

ත්‍රිපිටකය බයිබලය හා සමාන නොවේ

ක්‍රිස්තියානිය හෝ කතෝලික ආගමේ ශුද්ධ ග්‍රන්ථය බයිබලයයි. මුස්ලිම් ආගමේ ශුද්ධ ග්‍රන්ථය කුරානයයි. හින්දු දහමේ ශුද්ධ ග්‍රන්ථය වේදයයි. මේ අනුව බුද්ධ ධර්මය අතුලත් වන ත්‍රිපිටකය කෙනෙකුට අන්‍යාගමික ශුද්ධ ග්‍රන්ථ වැනි මුල් ග්‍රන්ථ යයැ සිතිය හැක. එහෙත් ත්‍රිපිටකය ශුද්ධ ලියවිල්ලක් හා සමාන නොවේ. ලෝකයේ ප්‍රධාන ආගම්  සියල්ලම ඒවායෙහි කියැවෙන දෙවියන් සහ මැවිම මිනිසුන්ට අනාවරණය කරන්නේ දේව වාක්‍ය ලියැවි ඇති ශුද්ධ ලියවිලිවලිනි. ශුද්ධ ලියවිලිවල ඉගැන්වෙන සියල්ල පරම සත්‍යයයි. එම නිසා ඒවා සැක නොකළ යුතුය. ප්‍රශ්ණ නොකළ යුතුය. දේව වාක්‍ය සත්‍යය වන්නා සේම ඒවායෙහි දිව්‍යමය ස්වාභාවය නිසා පූජනීයත්වයෙන් පරිශුද්ධ භාවයට පත්ව තිබේ. එහෙත් බුද්ධ භාෂිතය ඇතුළත් ත්‍රිපිටකය එලෙසම පිළිගත යුතු හෝ ප්‍රශ්න නොකළ යුතු ආගමික ශ්‍රෑතියක් නොවේ.

සත්‍යාවබෝධය තමාම ප්‍රත්‍යක්ෂ කිරීමෙන් විනා අන්කිසිවෙකුගෙන් ලද හැකි වරප්‍රසාදයක් නොවන හෙයින් බුද්ධිමය නිදහස හෙවත් සිතිමේ සහ විමසීමේ නිදහස බෞද්ධයන් ගේ සහජ උරමයකි. ධර්මය නැණ වතුන්ට මිස මෝඩයන්ට නොවේ. ත්‍රිපිටකයෙහි සඳහන් වන නිසා හෝ බුදුන්වහන්නේ වදාළ නිසා හෝ කිසිවක් නොසිතා නොවිමසා පිළීනොගත යුතුය. නිදහස් චින්තකයෙකු විසින් පළමුවෙන්ම නිදහස් විය යුතතේ ශුද්ධ ලියවිලි වලින් බව බුදුන් වහන්සේ කාළාම සූත්‍ර යේහි වදාළහ. පළමුව ශුද්ධ ලියවිලි වලින් මෙන්ම දෙවනුව පරම්පාරවෙන් පැවත ගෙන එන නිසා හෝ තෙවනුව මෙසේ විය හැකිය යන අනුමානය නිසා හෝ සිව්වෙනුව පොතපතෙහි හෝ යම් සම්ප්‍රදායක අතුළත්ව නිසා හෝ පස්වුනව තර්කානුකූල නිසා හෝ හයවෙනුව න්‍යායනුකූලව හෝ හත්වෙනුව කරුණු නිවැරදි නිසා හෝ අටවෙනුව පිළිගත් අදහස්වලට ගැළපෙන නිසා හෝ නව වෙනුව කියන පුද්ගලයා හොඳ නිසා හෝ දහවෙනුව මේ මාගේ ගුරුවරයා යැයි ගුරු ගෞර්වයෙන් හෝ තමාට අවෙබෝධ නොවු කිසිවක් කිසිසේත්ම නොපිළිගත යුතු බව බුදුන්වහන්සේ කාලම සූත්‍ර යේදි විස්තර කරති. බයිබලය හෝ කුරානය හෝ වේදය හෝ පරපුරෙන් පරපුරට බාර ගත්තා විනා තමන් නිසැක ලෙස නොදත් අන්ධ විශ්වාසයකි. ත්‍රිපිටකයෙහි අඩංගු වන්නේ මෙවැනි අන්ධ විශ්වාසයෙන් නොවේ. එහි අඩංගු වන්නේ නොයෙක් ආකාරයෙන් බුදුන්වහන්සේ විසින් දේශිත සහ අසන්නන් විසින් නිදහසේ සිතාමාතා විමසා බලා කැමති නම් පමණක් පිළීගත යුතු බුද්ධභාෂිතයයි. බුද්ධ දේශනාවයි. එම ධර්මය ස්වක්ඛාතය හෙවත් මුල මැද අග හොඳින් ගැළපෙන දේශනාවකි. එය අනුගමනයෙන් මෙලොවදීම ප්‍ර යෝජන ලැබය හැකිය. ධර්මය සත්‍යය බැවින් කාලයෙන් පරණ නොවේ. හැම විටම හැම කලටම සුදුසුය. එසේම එය නිර්දේශ කරන්නේ එයම පිළිගත යුතු බව නොවේ. එය විමසා බලන ලෙසය. විමසා බලා හරි නම් එයඅනුගමනය කරන ලෙසද අනුගමනය කොට සත්‍ය ප්‍රත්‍යක්ස කර ගන්නා ලෙසය.

බයිබලයෙහි හෝ කුරානයෙහි හෝ වේදයෙහි හෝ කියැවෙන්නේ පරපුරෙන් පරපුරට ඒ ඒ ගෝත්‍රික ජනතාව අතරේ ඔවුන්නොවුන් විශ්වාස කළ පරිදි ලෝකෝප්පත්ති කතාවේ පටන් පැවත ආ ගෝත්‍රික ඉතිහාසයයි. ශුද්ධ ලියවිලි වල අඩංගු මේ ඉතිහාසයෙන් අනාවරණය වන්නේ ඒ ඒ ආදී ගෝත්‍රික ජාතික ආගම හෙවත් විශ්වාසයයි. එහෙත් ත්‍රිපිටකයෙහි ඇතැම් පසුකාලීනව එකතු වූ කොටස්වල හැරුණු විට බෙහෙවින් අඩංගු වන්නේ බුදුන්වහන්සේගේ හරවත් දේශනා සමූහයයි. මුද්‍රීත බයිබලය මෙන් සිය ගුණයක් සුවිශාල ත්‍රිපිටකය වටිනා දැනුම් සාගරයකි.


විනය, සුත්‍ර සහ අභිධර්මය යනුවෙන් එය පිටක තුනකි. 
  1. විනය පිටකය - භික්ෂූ භික්ෂුණීන් සඳහා පැණවු නිති රිති ඇතුළත් දේශනයයි. 
  2. සූත්‍ර පිටකය -  සිද්ධි හෝ ප්‍රශ්න අනුව සමාජ සම්මතය නොඉක්මවා සිය විග්‍රහය දේශනයයි
  3. අභිධර්මය - සත්‍ය පිළිබඳ දේශනයයි

ත්‍රිපිටකය හෝ එහි කොටසක් හෝ බයිබලයක් හෝ කුරාණයක් හෝ වේදයක් හෝ නොවේ. සමාන කොට ඇති සදාචාර දේශානා අතින් වුවත් ධම්මපදය වැනි එක් ත්‍රිපිටක කොටසක දේශනා ඇතැම් අන්‍ය ශාස්තෘවරයෙකුගේ කුඩා වාක්‍ය දේශනා වලට වඩා අතිශය ව්‍යක්තය, ප්‍රබලය , රසවත්ය.

බයිබලයෙහි හෝ කුරානයෙහි හෝ වේදයෙහි හෝ නම්ගම් සහ සිදුවිම් වෙනස් වුවත් ඒවායින් කියැවෙන්නේ ලෝකය සහ මිනිසා මැවිමේ එකම කතාවය. මෙයින් එක් වෘතාන්තයක් සත්‍ය නම් ඉතිරි වෘත්තන්ත අසත්‍යයයි. ඉතිරි වෘත්තාන්ත සත්‍ය නම් අනෙක් සියල්ලම අසත්‍යයයි. පොදුවේ මේවා විමසා බලන විට එළඹිය හැකි පැහැදිලි නිගමනය නම් මේවා ශිෂ්ටාචාරයත් සමඟ ඒ ඒ ගෝත්‍රික ජනයා තමන් හෑම බලවත් ඒකීය දෙවියෙකු විසින් මවා ආරක්ෂා කෙරේ යැයි තමන්ට නොතේරෙන ස්වභාව ධර්මය සහ සත්ව සන්නතිය විස්තර කිරීම සඳහා ස්වේච්චාවෙන්ම දෙවියින් මවා ගත් ආකාරයයි. වෙනත් වචන වලින් කියතොත් සියලුම ආන්‍යාගමික මැවුම් වෘත්තාන්ත වල හරය නම් ලෝකය සහ මිනිස්සු දෙවියන් විසින් මැවීම නොව මිනිසුන් විසින් දෙවියයෝ මවා ගැනිමයි.

 මානව ශිෂ්ටාචාරයටත් ප්‍රථම සංචාරක ගෝත්‍ර වශයෙන් මිනිසුන් ජීවත් වූ ඈත අතීතයේදි සත්‍ය වශයෙන් සිදු වූ ලෙස විශ්වාස කළ මානක්කල්පිත වෘත්තාන්ත යන්ගෙන් සමන්විත ශුද්ධ ලියවිලි වල එන ලෝකය සහ මිනිසා මැවීමේ ලෝකෝප්පත්ති කතාව එහෙම පිටින්ම මිත්ත්‍ය කථා මිසි කිසිම සාධකයක් ඇති ඒවා නොවේ. එහෙත් පසුව එකතු වූ බව පෙනෙන ඇතුම් පසුකාලින දේශනා ඉවත් කළ විට චතුරාර්ය සත්‍ය , ප්‍රතිථ්‍ය සමුත්පාදය , ත්‍රිලක්ෂණය , කර්මඵල  වාදය, සතිස් බෝධි පාක්ෂික ධර්ම ආදී බුදු දහමේ සියලු මූලධර්ම විස්තර වන ත්‍රිපිටකය අර්ථවත් ග්‍රන්ථ සමූහයකි. එයද ඒ සියල්ල ත්‍රිපිටකයෙහි එන නිසාම අපි විසින් පිළිගත යුතු නොවේ. විමසිලිමත් ලෙස සිතා මතා හරි යැයි හැඟේ නම් පමණක් සිළිගත යුතු ඒවා ය.

අවබෝධයෙන් තොරව පිළිගත යුතු මොනම ධර්මයක් වත් බුද්ධ දේශනාවල අඩංගු නොවේ. කැමැත්ත අනුව පිළිගැනිමේ නිදහස නිර්දේශිත බුදු දහමේ අවධාරණය කළ යුතු කරුණ වන්නේ කැමැත්ත අනුව අවබෝධය අනුව පිළිගැනිමේ නිදහස සමඟම ඇති විරුද්ධවිමේ විමර්ශනය කිරිමේ සම්පූර්ණ නිදහස ප්‍රදානය කොට තිබිමයි. එහෙත් ශුද්ධ ලියවිලි වල එකම දෙවියන් වහන්සේ හැර ඉතිරි අන්‍යාගමික මතයන් මිත්‍යාවන් බැවින් ඒවා සියල්ල විනාශ කළ යුතු යැයි අවධාරණයෙන් කියා තිබේ. ඇතැම් ශුද්ධ ලියවලි වලින් මෙවැනි ජේද දැන් ඉවත් කොට හමාරය

යුතුකම වගකීම කොට 1 0 කරමි


Saturday, March 3, 2012

සිදුහත් කුමරු විවාහකයෙකි

සිදුහත් කුමරුන්ගේ උපතත් බුදුන්වහන්සේගේ පරිනිර්වාණයත් අතර සිදුහත් ජීවිතයේ වැදගත් සමාජ අවස්ථාව ඔහුගේ විවාහ මංගලයයි. ඕනෑම මිනිසෙකුගේ උපතත් මරණයත් අතර එළ බෙන වැදගත් උත්සවය විවාහයයි. මවුකුසින් පළමු වරට මෙලොව එළිය දකින මිනිසා දෙවැනි වරට ගැහැණියකගේ කයින් උපත ලබන්නේ විවහයෙන් යැයි ලිංගික විශ්ලේෂකයෝ කියති. අසම්මත ප්‍රේමය හෝ ලිංගිකත්වය වුවත් මේ මතය තුළ ගොනු කළ හැකිය. පුරාණ ක්ෂත්‍රිය වංශිකයන් අතර පැවති සමාන්‍ය කමාචාර වලට අනුව බිසෝවරුන් නවසියයක් සහිත අන්තක්පුරයක්ද ඇතිව යශෝධරා කුමරිය අගමෙහෙසිය කරගත් සිදුහත් කුමරන්ගේ සරණ මංගල්‍යය බුද්ධ චරිත විචාරකයන්ගේ අවධනායට ලක්විය යුතුය. ආමිසය වෙනුවට නිරාමිසයද රාගය වෙනුවට විරාගයද ගරු කළ බුදුන්වහන්සේගේ පෞර්ෂත්වයෙන් පිරුණු රසමුසු ගිහි ජීවිතයේ මතකයන් සූත්‍ර දේශනාවල ඇතුලත් විමට තරම් ප්‍රබල විය. යසෝධරාව හා සිදුහත් කුමරු අතර වූ රමණිය ප්‍රේමය බෞද්ධ සාහිත්‍යය රසවත් කරන අමරණිය ප්‍රේම වෘත්තාන්තයකි. යසෝධරාවගේ පතිභක්තිය සහ අකලංක සිද්ධාර්ථ ප්‍රේමය සිදුහත් චරිතයේ ජීවමානව පවතී. එහෙත් උපත සහ විපත අතර ඔනෑම මිනිසෙකුගේ මෙන් අපිද මේ විවාහයේ සැපත පහසුවෙන් මග හැර ඇත්තෙමු. මිනිසෙකු වශයෙන් දැකිමේදි බුදුන් වහන්සේ විවාහකයෙකු බව අප අමතක නොකළ යුතුය. වෙනත් වචනවලින් කියතොත් බුදුන් වහන්සේ අංග සම්පූර්න මනුෂ්‍යය චරිතයකි. යුග ජීවිතයට ඇතුළත් නොවු තැනැත්තෙකු මිනිසෙකු නොව මිනිස් භාගයක් යැයි කියමනක් අප අතර පවති. ඉන්දියාවේ පුරාණ ක්ෂත්‍රිය සමාජය අනුව බිරිඳ සහ දරුවන් අතහැරයාම වර්තමාන මූල ධර්මවාදින් කියන අනාථ කිරිමක් නොවන නිසා සිදුහත් කුමරු වනාහී කාමභෝගි ජීවිතයේ නුදුටු සංතෘප්තියක් නොමැති සැබෑ විවාහකයෙකි. 

උන්වහන්සේගේ අභීනිෂ්ක්‍රමණය ජීවිතයෙන් පලා යාමකැයි කියන විචාරකයෝ සිටිති. එහෙත් පැවිදි රූපයක් දුටු සත්‍ය යෙහි සේයාව ඔස්සේ ගිය සිද්ධාර්ථ කුමරුන්ට පිටත්වීමට පෙර යසෝදරාව සහ රාහුල නොදැක යාමට නොහැකි විය. මේ ගමන යන්නේ තමාට තමා සමඟ හෝ වෙන කෙනෙකු සමඟ හෝ තිබූ ද්වේෂ සහගත හැඟිමකින් හෝ කලකිරීමකින් නොවේ. සිදුහත් කුමරු තුල තිබුනේ සත්‍ය සෙවිමේ අචල අධිෂ්ඨානයයි. අභිනිෂ්ක්‍රමණය ජීවිතයෙන් පලායාමක් ලෙස දකින විචාරකයෝ සිදුහත් යොවුන් වියේ අවුරුදු දහතුනක් තරම් දිග කාලයක් ගෙවූ රසබර කාමභෝගි ජීවිතය නැතහෝ යුග දිවිය අමතක කරති. කාම රස මදිරාව ගලා ගිය බෝසතුන් ගේ සුකුමාල ජීවිතය පිළිබඳ බුදුන් වහන්සේගේ මතකය මේසේය

මහණෙනි සියුමැලි මම අතිශයින් සුකුමාලය. මාගේ පියාණන්ගේ මාළිගයෙහි රමණිය පොකුණු තුනකි. එකක් නිල් උපුල්ය. එකක් හෙළ පියුම්ය අනික රත් පියුම්ය. මම සියුමැලි නොවූ සළු නොදරමි. මාගේ ජටාව කසී පිළියෙනි. මාගේ කංච්‍රකය කසී පිළීයෙනි. උතුරු සළුව කාසී  පිළියෙනි. සීත උණුසුම් දුහුවිලි සහ පින්න වැලකිම පිණිස මා හට සේසත් එසවේ.

මහණෙනි මට මාළිගා තුනකි. එකක් හේමන්තයටය එකක් ගිම්හානයටය අනික වස්සානයටය. මම වැසි කලට පිරිමින් නැති පඤ්චාංග තූර්ය වාදනයෙන් පිණවනු ලබන්නෙම් මතු මහලින් පහළට නොබසින්නෙමි

සිදුහත්ගේ ගිහි ජීවිතය මොන තරම් සුකුමාර කුමාර ජීවිතයක් දැයි මින් හෙළි වේ. එහෙත් උන්වහන්සේගේ යෞවනය ආස්වාදයෙන් පිරුණා පමණක් නොවේ. ඒ ජීවන ආස්වාදය මල්පල ගන්වමින් හෙතම ආදරණිය පියෙකු බවට පත්වූයේය. පියෙකු බවට පත්විම ගිහිගෙයට බඳින බැම්මක් හෙයින් දරුවා රාහුල නම් විය. කෙසේ වෙතත් දරුවන් ලැබීම යනු විවාය සේම කම් සැප විඳන්නවුන්ට සහ පතනවුන්ට මුලුමනින්ම ජීවිතය අංග සම්පූර්ණ කිරිමකි. දරුවන් ලැබීම  මිස කම්සැප විඳිම විවහයේ ඒකායන පරමාර්ථය ලෙස නොතැකිය යුතුය. විවහායෙන් බෝසතුන් ආදරණිය ස්වාමි පුත්‍ර යෙකු ව්වා සේම දරුවන් ලැබීමෙන් හෙතම ආදරණිය පියෙකු වුයේය. විවාහය බිරිඳ දරුවන් සහ පවුල පිළිබඳ කොතරම් සමාජශිලි චින්තයක් බුදුදහමින් ප්‍රගුණ  කෙරේ දැයි අපේක්ෂා කෙරේදැයි දන්නා කෙනෙකුට උන්වහන්සේ පියෙකු සහ ස්වාමි පුරුෂයෙකු වීම මුලු හදින්ම අගය කළ හැකි චරිත ලක්ෂනයකි.

ලිංගිකත්වය සහ කාමරසය මිනිසුන්ගේ සහජ උත්තේජනයකි. විවාහයේ සමාජ පදනම සහ ලිංගිකත්වය වෙන් කළ නොහැකිය. මේ සන්දර්භය තුළ සිදුහතුන්ගේ විවාහයසහ දරු සම්පත සැබෑ පවුල් ජීවතයක සුසංයෝගයකි. බෝසතුන් ප්‍රේමණිය ස්වාමියෙකි. යසෝදරවා කිකරු පතිනියකි. බුදුන් වහන්සේ කිබුල්වතට වැඩි මුල් දිනයේ ඇගේ ශෝකය දරාගත නොහැකි විය. ඇය බුදුන්ගේ දෙපා අල්ලා ගෙන හඬා වැටුණාය. එදා ප්‍රේමණිය ස්වාමිත්වය නිසාම ඇගේ වේදනාව පළ කිරිමට ඉඩ දෙනු පිණිස උන්වහන්සේ තමන්ම ඇඟේ කාමරයට ගියහ. අභිනිෂ්ක්‍රමණයෙන් පසු ඇය ගෙවූ හුදකලා දුක්බර ජීවිතය සත්තකින්ම යසෝදරාවත ජනකවියා දුටුපරිදිමය

තෙමා වැටේ මගේ සලු පිළි නෙත් පුරවා
අමාරසයක් වැනි හිමි සඳ සිහි වෙනවා
දමා කුමරු වැඩියා මට සිහි වෙනවා
මේවා ඇර ලියෝ ලොව් තුළ ඇද්ද තවා

රුව ඇති පුතුන් වැදුවා මම වැරදීද
රුප ගුණ තේජසයක් මගේ අඩු වුණාවද
ගරුසරු නැතිකමක් මාතින් යෙදුණාද
මරු බිඳ බුදුවෙන්ට සීනෙන් පෙනුණාද?

කාරණාව බුදුවෙනවා ලකුණු දැනේ
නෑර කැටුව  පාවා මම සරණ ගෙනේ
බාවනාව තොර නොකරමි සිතින් අනේ
මාළිගාව අඳුරුයි අද ස්වාමිනේ

යසෝදරා දේවියගේ අව්‍යාජ ශෝකය මැනවින් ධවනිත කරන යසෝදරාවත කවියා. ඇඟේ විරහ වේදනා හෙළි කළේ එසේය. සිද්ධාර්ථ යසෝදරා යුවලගේ පරිශුද්ධ පරම රමණිය ආදරය සිදුහත් චරිතයේ සොඳුරු කඩයිමක් බව නිසැකය. බෞද්ධ සංස්කෘතිය තුළ අද මේ ප්‍රේමය රැව්පිළිරුව් නගන්නේ සිංහල බෞද්ධ යුවති පතීන් මංගල පෝරුවට නගිද්දී ගයනා කරන අෂ්ටකවලදීය.

යසෝදරාවත කවියාගේ කවි කල්පනා සාහිත්‍ය සංකල්පනා හුදු කල්පිතයක්ම නොවේ. යසෝදරා දේවියගේ සෝසුම් ඒවා ප්‍රතිනිර්මාණයේදි හදවතින් ස්පර්ෂ කළයුතුය. එහිදී ශෘංගාර රසය මෙන්ම කරුණා රසයද උතුරුවමින් සිදුහත් කමරුගේ මුවට නංවා ඇති ප්‍රේමාලාපයක් මේසේය.

පැතුම් බලෙන් දෙන්නා අවේ පේවී
කතුන් හැමට නායක බම්බා දේවී
ඉතින් සසර ඇවිදින්නේ නැත දේවී
ගිහින් බුදුව එනකන් සිටපන් දේවී

යසෝදරාට සමුදෙද්දී ඇගේ ඇකයේ තුරුලු වී කිරි බොන රාහුල බිළිඳාට අත නොතබා යාමට නොහැකිව බෝසතුන් බලා සිටි අයුරු කවියා දකින්නේ මෙසේය

මැණික් කරබු කටලා කිරි බොන කුමරු
අනිත් දෙයක් දුටුවට මොකටද නිසරු
වෙනස් කමක් සිතුවේ නැත කිසි අයුරු
සිතත් දරා ගෙන නෙත් දෙක කඳුලු පිරු

මෙවැනි කවිවලින් අභිනිෂ්ක්‍රමණයේ උත්ත්‍රාසය රසික හදවතකට කිවයා විසින් නංවනු ලබන්නේ අපූරු ලෙසය.
යසෝදරා සිදුහත් විවාහයේ තව එක් අවස්ථාවකට මෙහිදී අප අවධානය යොමු කළ යුතුය. එනම් විවාහයට එකඟ වීමට නම්ශිල්ප දක්වන ලෙස නෑයන් කළ ඉල්ලීමයි. මේ ඉල්ලීම නිසැකයෙන්ම වැඩිහටියන්ගේ දූරදර්ශි ඉල්ලිමක් වෙතත් එයින් අමන්දානන්දයට පත් වන්නට ඇත්තේ යසෝදරාවන් ප්‍රමුඛ කුමාරිකා වෝය. මේ ශිල්ප දැක්වීමට අයත් වන්නාට ඇත්තේ පසුකාලීන සූසැට කලාවෝය. තරුණයෝ මෙකලද ඕනෑ තරම්ය. මේ අභියෝගය ඉත සිතින් බාරගෙන සියලු ශිල්ප දක්වා සිය පෞරෂයෙන් සියලු නෑයන්ගේත් සියලු කුමාරිකාවන්ගේත් මන නුවන පිණවීමට සිදුහත් බෝසතුන්ට හැකි විය. ගිහි ගෙය හැර යද්දි මෙන්ම ගිහි ගෙට පිවිසෙද්දී මේ ශිල්ප දක්වද්දී ජන්න කාලුදායි ආදී ශාක්‍ය මිත්‍ර යෝ උන්වහන්සේට සහායට සිටින්නට ඇත.



යුතුකම වගකීම කොට 1 0 කරමි